Adalet saraylarının soğuk duvarları vardır. İçinde yankılanan sesler çoğu zaman “madde şu, fıkra bu” diye başlar. Dosyalar, klasörler, kalın ciltler… Her şey resmi, her şey kurallara bağlıdır. Ama o ciltlerin içinde yaşayan bir kalp yok mu? Bir insanın gözyaşı, bir insanın çaresizliği… İşte hakim, aslında her gün bununla yüzleşir.
Ben bir duruşma salonunda, gözyaşlarımı tutamadım. İçimden kopan feryadı bastıramadım. “Ben yapmadım” dedim, “Ben kırmadım.” Ama sesim, o yüksek tavanlı mahkeme salonunda kayboldu. Hakim, önümdeki insandı; gözlerime baktı, belki de bir an için kalbi titredi. Ama sonra kalemi oynadı, dosyaya eğildi ve kararını verdi.
Benim için o karar bir ömürlük yaraydı. Onun için belki o günün sıradan bir dosyası. Fakat geceler vardır, insanın vicdanını yakalayan… Hakimler, kanunun dilini uygular ama geceleri uyurken vicdanlarının dilinden kaçabilirler mi?
Benim gözyaşlarım, o kürsünün önünde toprağa düşen bir damla gibi belki sessiz kaldı. Ama damlalar, taşları bile deler. Hakim belki orada güçlüydü, belki duygularına set çekti, belki “Ben hukuku uyguladım” dedi. Ama gece eve gittiğinde, yastığa başını koyduğunda, o damlanın izini kalbinde hissetmedi mi? Bir insanın gözyaşına rağmen verilen kararın ağırlığını hiç mi düşünmedi?
Adaletin terazisi vardır; bir kefesinde kanun, diğerinde insan hayatı. Hakimler o teraziyi dengelemeye çalışır. Ama kimi zaman kanun ağır basar, insan kalbi hafif gelir. İşte o zaman, dosya kapanır ama yara kapanmaz. Benim içimde kapanmayacak. Ve biliyorum ki onun içinde de bir gölge kalacak. Çünkü yanlış bir karar, sadece beni değil, onu da takip eder.
Hakimler, gündüz güçlü görünür. Ama gece herkes gibi yalnız kalır. Vicdanı ile baş başa… İşte o an, verdikleri kararın yankısı kulaklarında çınlar: “Acaba doğru muydu? Acaba bir damla gözyaşı boşuna mı aktı?”
Benim içimde öfke var, evet. Kalbim kırgın. Çünkü adaleti bana borçlu olduğunu hissediyorum. Ama bir yanım da biliyor ki, hakim de insan. O da bir gün, benim gözyaşımı hatırlayacak. Belki o an kalbinde bir sızı olacak. Belki o sızıyla birlikte uykuya dalacak. Ve ertesi sabah yine bir başka dosya açılacak.
Ama şunu unutmamalıyız: Hakimler, her gece uyumadan önce kararlarının yükünü taşır. Kimisi bu yükü hafifletmek için vicdanını susturur. Kimisi ise ömür boyu susturamaz.
Benim gözyaşım, onun uykusunda yankılanacak. Ve belki de bir gün, en ağır sessizlik ona şunu fısıldayacak:
“Bir insanı dinledin, gözyaşını gördün… Ama kalbinin ağırlığını terazine koymadın.”
“Adalet Mülkün Temelidir”
O gün mahkeme salonunda gözlerim yaşlarla doluyken, bir köşede bir televizyon kamerası beni kaydediyordu. Ama ne gariptir ki, o kameranın hemen üzerinde yazılı olan büyük harflerin “Adalet Mülkün Temelidir” sözündeki “Temelidir” kısmı kapanmıştı. Gözlerime sadece “Adalet Mülkün” kelimeleri göründü.
Sanki bana şunu anlatıyordu:
“Adalet vardır, mülk vardır, düzen vardır… Ama temel yoksa hepsi yıkılır.”
Atatürk, “Adalet mülkün temelidir” derken aslında şunu öğütlemişti: Bir devletin, bir milletin, bir toplumun temeli adaletle ayakta durur. Eğer o temel eksilirse, koca bir bina yıkılır. Ve ben o salonda, temel sözcüğünün kapanışını gördüğümde, içimde bir hakikati hissettim: O an adaletin temeli bende çökmüştü.
Ben gözyaşımı tutamamıştım. Çünkü sadece kendim için değil, bu sözün gölgesinde yetişmiş bir milletin ferdi olarak da incinmiştim. Adalet, yalnızca kanunların soğuk diliyle değil, vicdanın sıcak nefesiyle yaşar. Eğer vicdan susturulursa, temel kayar.
O gün, o kapanmış kelime bana en büyük dersi verdi:
Bir toplumda adalet eksilirse, hiçbir güç, hiçbir makam, hiçbir kanun tek başına o binayı ayakta tutamaz.
Bir yanıt yazın